Angosto-ko konplexua, edifizio moderno batzuen multzo batzuek eratzen dute, tenplu parrokiala laguntzen dute.
Angosto parke natural eder bat da, gende asko joaten da bertara, ez bakarrik haraneko gendea, baita eskualde mugakideetatik eta beste probientzietatik ere.
Tenplua berriztutako eraikin oso eder bat da, bertan eraikuntza gotiko jatorrizkoa ikusi daiteke.
Erreka alboan, alderdi dotore oso politean, haizpean dago, Hernando Martín Artzainak,esaten denez, 1098an Ama Birjinaren irudia aurkitu zuen.
Ama Birjinari buruz kontatu zaigun kondaira herrikoai, 1098. urtekoa da, Villanañe-ko artzainari Martín Anaiari agertu zitzaioenean.
Hasiera batean, irudia baseliza batera lekuz aldatu zuten, san Pedrora, gaur egun desagertua.
Ondoren beste bat eraiki zen, gurtzeko bakarik erabilia, gainera ermitarientzako etxe bat zeukan
Artzaina hil ostean (1167) Angosto-ko.Ama Birjina, Valpuesta-ko botere izatera igaro zen. Batzarre Valpostianoak, etxearen zati bat ermitariak ostatutzeko erabilia izan zedin agindu zuen, eta guda garaian, Odolaren Hospitalea izan zen.
1300. urte inguaruan, Rodrigo Varona jaunak, Villanañe Etxearen VII. Jaunak, eliza handiago bat eraikitzea agindu zuen ermitari eta errromesentzat. Eginkizun honetan Haran osoak parte hartu zuen.
1880.urtetik pasionistarrak santutegian finkatu ziren eta herritarren artean kooperazioa askatuz 1884an amaitu zuten konbentua eraiki zuten.
1886ko martxoaren 9ko gauetik 10er sute bat egon zen, eraikina hondakinetara murriztu zuen, eliza izan ezik, hau ukigabea geratu zen.
Konbentua bi urte baino gehiagoz, hondakinetan egon zen, herri bat eraiki ahal izateko bide bat topatu arte.
1890an elizari itxuraldatze bat eman citación, oholieztatu egin zuten eta zabaltasuna irabazi zuen modu honetan.
Ondoren, elizak eta konbentuak anpliazioak izan dituzte, mende honek berarekin ekarri dituen betebeharrei moldatuz.
Elezaharra
Kondairak dioenez, 1089. urteko egun btean, trumoi eta oinaztergiz oasturiko ekaitz bat eratu zen, prezipitazio kezkagarri batzuek, Humecillo ibairen urgaineztatzea ekarri zuten.
Hernando Martín, inguruko artzaintxo bat, hantxe aurkitzen zen bere artaldiarekin Beste aldean aurkitzen zen mendiaren zelaira eraman behar sitúen ardiak, gauzak honela, errekako ura lasaitu arte eta Kalbarioaren Harkaitzera hurbiltzean, ea nola gurutzatu pentsatzen zebilen bitartean, urrunean “harkaitz baten meharrean” konkor bat ikustea iruditu zitzaion, jantzita zegoen neskatila bat zirudien.
Artzainak (Villanañe) herrira korrika joan zen, gertatutakoa kontatzeko auzolagunei. Hasiera batean bizilagunen batek berarekin lekura joatea erabaki zuen, historioa egia ote zen ikuskatzeko, eta harrituta Ama Birjinaren irudia zela konturatu zirenean, belaunikatu ziren eta Ave María batekin agurtu zuten.
Herriara itzuli ziren berria zabaltzeko eta horrela San Pedro-ko baselizara lekuz aldatua izan zen.
Badira, lekukotasunak, non gune hauetako biztanleek aurreko mendeetan kristauak zirela zihurtatzen duenik, horregatik uste da, arabiarrak Espainian sartzerakoan azkar penintsularen jabe egin eta gero, irudi sakratuak ezkutatzen zituzten, arerioa lurretatik bota arte.
Kasu batzuetan, irudi hauek, arrazoi ugarirengatik ehortziak geratzen ziren, batzutan ahaztuak, ekaitz handi bat bezalako gertera batek agerian uzten zituen arte adibidez.
Historian zehar badira garaiak non, Gure Angostoko Ama Birjianren Santutegiari buruzko dokumentuak aipatzen ez direla.Hasiertik debozio herritar handi bat dauka eta mirariak kontatzen dira, osakerak, ...guzti hauek, lekua, peregrinazio ugariko helmuga espirituala bihurtu dute.
Hemen burutu izan dira eta burutzen jarraitzen dira azoka herrikoiak (betizuarena bezala), erromeriak, inguruko herrietatik, inguruetan kaperak biltzen ziren, justiziari buruzko akordioak ezartzeko eta abar.
Gaur egun Gure Angostoko Ama Birjinaren konplexu Mariatarrak, Villanañeko hirigunearen kilometro bakar batera baino distantzia gutxiagora aurkitze da, hurrengoek osatzen dute:
Multzo honen eta herriaren artean Angostoko Kanping-a dago, , jolasaldirako gunea, igerilekua, supermerkatua, jatetxea, taberna-kafetegia eta abarrekin